Wateroverlast en droogte, hittestress en klimaatverandering, de toenemende druk op de open ruimte vragen om doordachte oplossingen. Omgevingsvergunningen spelen hierin een belangrijke rol.
Het college van burgemeester en schepenen keurde de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening over lasten bij omgevingsvergunningen principieel goed. Deze verordening biedt een helder en voorspelbaar kader om bij vergunningsaanvragen bijkomende verplichtingen of 'lasten' op te leggen aan projectontwikkelaars, ten voordele van de buurt en de leefomgeving. Stad Dendermonde staat open voor nieuwe projecten, zolang deze passen binnen een duurzame, leefbare en evenwichtige stadsontwikkeling waarbij de buurt kan delen in de meerwaarde van een project.
Stedenbouwkundige lasten als hefboom voor kwaliteit
Projecten waarvoor een omgevingsvergunning nodig is, hebben altijd een impact op de omgeving. Soms gaat dat gepaard met het verlies aan open ruimte, groen of effecten op de waterhuishouding. Via lasten wil de stad die impact compenseren of zelfs positief ombuigen.
Een stedenbouwkundige last kan in natura zijn – bijvoorbeeld de aanleg van een buurtpark, speelpleintje, voetgangersverbinding of buurtparking – of een financiële bijdrage omvatten. De voorkeur gaat steeds uit naar lasten in natura. Enkel wanneer dat niet haalbaar, wenselijk of proportioneel is, wordt een financiële last opgelegd. Zo is het aanleggen van een extra speelplein overbodig als er al een op korte afstand ligt, of biedt een kleine ingreep zoals twee zitbanken te weinig meerwaarde in een grootschalig project.
Inkomsten voor ruimtelijke en duurzame investeringen
De inkomsten uit financiële lasten worden ingezet voor het ruimtelijk beleid en de leefkwaliteit in de stad. Ze kunnen dienen voor:
verbetering van woon- en leefkwaliteit in de buurt van het project
- uitbreiding van publiek groen
- investeringen in duurzame mobiliteit en verkeersveiligheid
- infrastructuur voor scholen, sport of andere gemeenschapsvoorzieningen
- inrichting van het openbaar domein met zitbanken, pleinen en speeltoestellen
- klimaatmaatregelen zoals ontharding, aanleg van wadi’s of buffering van regenwater
De lasten moeten steeds stedenbouwkundig verantwoord zijn en in verhouding staan tot de impact van het project.
Stedelijke ontwikkelingskost
Bij grotere bouw- of verkavelingsprojecten geldt een financiële tussenkomst voor de stad. Deze financiële bijdrage is van toepassing bij omgevingsvergunningsaanvragen voor stedenbouwkundige handelingen of verkavelingen met een duidelijke ruimtelijke, sociale of economische impact, zoals:
- verkavelingsprojecten met minstens 2 onbebouwde loten
- bouwprojecten met minstens 3 woongelegenheden
- kantoor- en kleinhandelsprojecten vanaf 250 m² bruto vloeroppervlakte
- nieuwbouw of uitbreiding van bedrijfsgebouwen vanaf 2 000 m²
Voor kleinschalige projecten, zoals de bouw, verbouwing of herbouw van een eengezinswoning, wordt geen financiële bijdrage gevraagd.
Financiële lasten bij zonevreemde vergunningen
Het Omgevingsvergunningsdecreet verplicht steden en gemeenten om lasten op te leggen bij bepaalde zonevreemde vergunningen. Om hierin duidelijkheid en uniformiteit te bieden – ook bij eventuele beroepsprocedures – legt deze verordening de financiële lasten vast.
Het gaat concreet om:
- de toepassing van de afwerkingsregel (artikel 4.4.3 VCRO)
- het toekennen van basisrechten aan zonevreemde constructies (artikelen 4.4.10 tot 4.4.20 VCRO)
- functiewijzigingen van zonevreemde gebouwen (artikel 4.4.23 VCRO)
Openbaar onderzoek en vervolgprocedure
Het ontwerp van de stedenbouwkundige verordening wordt van 1 juli tot en met 30 juli 2025 onderworpen aan een openbaar onderzoek. Inwoners kunnen het ontwerp raadplegen via www.dendermonde.be of bij het team omgeving (Franz Courtensstraat 11, 9200 Dendermonde). Bezwaren kunnen ingediend worden bij het college van burgemeester en schepenen, per aangetekende brief of tegen ontvangstbewijs.
Daarnaast wordt het ontwerp voor advies voorgelegd aan het Departement Omgeving, de deputatie en de Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening (GECORO). De definitieve vaststelling van de verordening is voorzien voor oktober 2025. De inwerkingtreding volgt eind 2025.
Samen bouwen aan een duurzame toekomst
Ook andere steden passen dit principe toe. Dendermonde sluit zich nu aan bij deze steden en wil via deze verordening duurzaam ruimtegebruik en leefkwaliteit verankeren. Door het gericht inzetten van lasten bij omgevingsvergunningen zet de stad een belangrijke stap in het bouwen aan een klimaatrobuuste, toekomstgerichte omgeving voor haar inwoners.
