Langs de Schelde in Vlassenbroek ligt het Sigmaproject Vlassenbroek. Deze plaats is ideaal gelegen om de Schelde meer ruimte te geven bij stormvloed, waardoor de hele regio wordt beschermd.
Update 1/12/2025
De transformatie van het natuurgebied Vlassenbroek tot een gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) is een feit. Het gebied van 248 hectare werd in de voorbije 20 jaar omgevormd tot een landschap dat waterveiligheid, natuurontwikkeling en recreatie naadloos met elkaar verbindt.
Nieuwe schakel in het Sigmaplan
Het nieuwe gebied omvat 2 delen die gescheiden zijn door een overstroombare dijk. In het noordelijke deel stroomt dagelijks een beperkte hoeveelheid Scheldewater in en uit op het ritme van het getij. Zo ontstaan waardevolle zoetwaterschorren. In het zuidelijke deel, dat niet onderhevig is aan het getij, ontwikkelt zich een natte natuur met een moerasbos, rietvelden en open water.
In het noordoosten ligt ook nog Uiterdijk met een oppervlak van 12 ha, waar de getijden vrij spel krijgen en waardevolle natuur ontstaat. Het gebied wordt ontpolderd.
Bescherming bij hoge waterstanden
Vanaf dit stormseizoen heeft GOG Vlassenbroek een sleutelrol in de bescherming tegen wateroverlast op de Schelde. Bij zeer hoge waterstanden – bijvoorbeeld wanneer een noordwesterstorm samenvalt met springtij – kan het peil gevaarlijk stijgen. Om die druk te verlichten wordt het gebied ingezet als tijdelijke opvang voor rivierwater. Daarvoor werd de oude rivierdijk verlaagd en verstevigd, zodat het overtollige water gecontroleerd het noordelijk deel kan instromen. Zodra het peil daalt, vloeit het water vanzelf terug naar de Schelde via uitwateringssluizen. Ringdijken, bufferbekkens en een vernieuwd pompstation bieden daarbij extra zekerheid. Het zuidelijke deel van het gebied komt enkel bij uitzonderlijk hoge waterstanden onder water, gemiddeld eens in de tien jaar.
Samen met de andere overstromingsgebieden vormt Vlassenbroek een robuust netwerk dat de bewoners in de omgeving van de rivier beschermt.
Veilig genieten van natuur en landschap, maar opgepast bij stormtij
Sinds dit najaar is de Scheldedijk opnieuw toegankelijk voor fietsers en wandelaars. Bezoekers kunnen nu genieten van het hele gebied. Er is uitzicht over de vernieuwde natuur en je kan zien hoe het Sigmaplan in de praktijk werkt.
Bij zeer hoge waterstanden wordt het gebied echter afgesloten, want het water kan dan met grote kracht over de dijk stromen. Op 5 locaties geven slagbomen en waarschuwingsborden op dat moment duidelijk aan dat het gebied en de dijken tijdelijk verboden terrein zijn. Het is niet toegestaan om de slagbomen te passeren. Dit is noodzakelijk voor jouw veiligheid. Stad en politie zullen hun kanalen inzetten om je hierover te informeren.
Het gebied is nog niet helemaal klaar
Vlassenbroek is al in gebruik als overstromingsgebied, maar de werken lopen nog door. De natuurontwikkeling moet nog echt opstarten en Uiterdijk wordt nog ontpolderd. In de komende maanden volgt de recreatieve inrichting zodat je tijdens het wandelen of fietsen het landschap kan bewonderen en beleven.
Met dit project maken we Dendermonde en omgeving veiliger tegen wateroverlast. Tegelijk ontstaat een nieuwe toeristisch-recreatieve troef in het Nationaal Park Scheldevallei. Hier gaan veiligheid en natuurbeleving perfect samen.
Alle info over Sigmaplan Vlassenbroek op de website van de Vlaamse Waterweg
YVES ADAMS
