Dendermonde kiest voor samenwerking met externe partners voor een toekomstgerichte stad

Financiële uitdagingen leiden ons tot een kerntakendebat

De legislatuur 2019-2024 was een periode van intensieve investeringen. Door de coronacrisis zijn de bouwkosten van onze projecten gestegen. Tegelijkertijd zorgde de energiecrisis voor hogere energiefacturen en werden de loonkosten meermaals geïndexeerd. Dendermonde telt ruim 1 200 medewerkers. Tussen 2020 en 2024 steeg de jaarlijkse loonkost met 34%, van 55 miljoen euro naar 74 miljoen euro. Deze stijging heeft samen met de andere kosten onze financiële reserves volledig uitgeput.

Daarnaast worden we in de toekomst geconfronteerd met een stijgende responsabiliseringsbijdrage. (De responsabiliseringsbijdrage overbrugt het verschil tussen de basisbijdrage die lokale besturen moeten doen voor hun vastbenoemde ambtenaren en de werkelijke pensioenlasten.) Vorige legislatuur betaalden we ongeveer 3 miljoen euro aan responsabliseringsbijdrage. In de eerste ramingen voor deze legislatuur spreken we over een gecumuleerde uitgave van 25 miljoen euro.

Tot slot is er nog veel onzekerheid over de negatieve impact van de beslissingen van de federale regering op onze inkomsten en uitgaven, zoals de verminderde inkomsten uit de aanvullende personenbelasting en de beperking van de werkloosheid in de tijd wat een impact heeft op het aantal leefloongerechtigden.

Om onze stad toekomstbestendig te maken en kwaliteitsvol te blijven besturen, voerde het nieuwe bestuur de voorbije maanden een kerntakendebat. We reflecteerden grondig over onze rol en werking als lokaal bestuur. Welke taken zijn wettelijk verplicht? Welke dienstverlening organiseren we zelf, hoe doen we dat efficiënt en met oog voor de noden van onze inwoners? En waar kan samenwerking met externe partners een toegevoegde waarde bieden? 

Efficiënter werken met oog voor kwaliteit 

Het college van burgemeester en schepenen kiest ervoor om

• de centrale keuken,
• poetshulp aan huis met dienstencheques,
• kinderdagverblijf De Kleine Kroon
• en de schoonmaak van verschillende stedelijke gebouwen

toe te vertrouwen aan gespecialiseerde partners die minstens dezelfde kwaliteit garanderen als wij. 

Door samen te werken met deze partners, blijven onze diensten bereikbaar en kwalitatief sterk én houden we onze stad financieel gezond. We kunnen zelfs meer inwoners ondersteunen. Tegelijk maken we onze werking efficiënter en stimuleren we kansen voor sociale tewerkstelling en de lokale economie. Zo zetten we in op Dendermonde als warme, ondernemende en duurzame stad.  

Zorgvuldige en respectvolle aanpak voor medewerkers 

Deze keuze nemen we niet licht. Ze is nodig om onze stad financieel gezond te houden en klaar te stomen voor de toekomst. We beseffen dat dit een grote impact heeft op onze organisatie en medewerkers. Daarom kiezen we vastbesloten voor een aanpak met zorg en respect voor onze medewerkers, in dialoog met de vakbonden. Het welzijn en de jobzekerheid van de betrokken medewerkers blijven onze prioriteit. We zullen sterk onderhandelen over goede voorwaarden, met speciale aandacht voor individuele behoeften, professionele groei, begeleiding en communicatie.  

Openheid en vertrouwen 

Voor onze inwoners, klanten en gebruikers garanderen we een verderzetting van het kwalitatief aanbod. Het selectieproces voor de overname verloopt transparant en met respect voor alle betrokkenen. We communiceren over elke stap in de procedure. 

Met deze koers maken we onze organisatie wendbaarder en creëren we financiële ademruimte. Zo blijven we ook in de toekomst sterke en toegankelijke publieke dienstverlening bieden. Deze beslissing wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad en raad voor maatschappelijk welzijn op dinsdag 10 juni. 

Groeikansen voor de keukenwerking via overname

Stad Dendermonde kiest ervoor om de centrale keukenwerking in de toekomst toe te vertrouwen aan een gespecialiseerde partner, inclusief de overdracht van medewerkers en infrastructuur. Met deze keuze willen we de kwaliteit van de maaltijden verhogen, de capaciteit van de keuken optimaal benutten en tegelijk maatschappelijke meerwaarde creëren via samenwerking met de sociale economie. 

Waarom een overname?
Vandaag bereiden we in de centrale keuken gemiddeld 513 maaltijden per dag. Deze verdelen we vervolgens naar woonzorgcentra, dienstencentra, assistentiewoningen en het kinderdagverblijf. Daarnaast zijn er nog 365 maaltijden per dag die via externe partners worden voorzien voor scholen en maaltijden aan huis. In totaal gaat het om ongeveer 878 maaltijden per dag, of 320 000 maaltijden per jaar.  

Normaal gezien bereiden we de maaltijden, laten we die afkoelen en worden ze vervoerd naar de locatie waar ze opnieuw opgewarmd worden. Dit noemen we een ‘koude lijn’ en die zorgt helaas voor kwaliteitsverlies. Na positieve reacties over warme maaltijden bereid in de keuken, willen we in de toekomst enkel nog warme maaltijden afnemen van de nieuwe exploitant. Door het afschaffen van de koude lijn verbeteren de smaak en voedingswaarde, wat de kwaliteit van de maaltijden ten goede komt. 

Tegelijk is de centrale keuken momenteel onderbenut. Met een capaciteit tot 1 200 maaltijden per dag (en zelfs meer bij een overstap naar warme lijn) ligt hier een belangrijk groeipotentieel. Bovendien ontving de stad al meerdere vragen van andere lokale afnemers die interesse tonen om maaltijden af te nemen via de centrale keuken. De overname door een nieuwe uitbater maakt het mogelijk om deze vraag te beantwoorden. 

Financiële uitdagingen aanpakken
Vandaag kampt de stad, net zoals veel andere overheden, met stijgende kosten, verouderde infrastructuur en personeelstekorten. Door te kiezen voor een externe uitbater kunnen we jaarlijks ongeveer 1 miljoen euro besparen. 

Wat zijn de gevolgen voor de medewerkers? 
De 40 medewerkers die vandaag instaan voor de keukenwerking zullen overstappen naar de nieuwe werkgever. Voor de maaltijdbedeling in de woonzorgcentra blijven we als stad zelf zorgen, zodat het dagelijkse contact tussen medewerkers en bewoners behouden blijft. 

Wie gaat de werking overnemen? 
De stad kiest bewust voor een overheidsopdracht met aandacht voor sociale economie. Zo creëren we ook extra kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, in lijn met onze visie op een warm, duurzaam en ondernemend Dendermonde.

Toekomstgerichte aanpak voor poetshulp met dienstencheques 

Stad Dendermonde heeft beslist om poetshulp met dienstencheques uit te besteden aan een gespecialiseerde partner die minstens even kwalitatief werk zal leveren. De stad wil hiermee inspelen op de veranderende noden in de poetshulp, de groeiende wachtlijsten aanpakken en de continuïteit van de dienstverlening voor zowel gebruikers als medewerkers garanderen. 

Waarom wordt poetshulp met dienstencheques overgenomen?  
Vandaag doen zo’n 340 gezinnen in Dendermonde een beroep op de dienstverlening van de stad voor poetshulp met dienstencheques. Helaas botst het systeem op zijn limieten: 160 gezinnen staan op een wachtlijst, waarvan de wachttijd kan oplopen tot drie jaar. Intussen blijft de zoektocht naar nieuwe medewerkers bijzonder moeilijk. Bovendien moest de stad in 2024 voor deze dienstverlening ongeveer 1 500 euro extra opleggen per gebruiker.  

Een structurele aanpak dringt zich op 
De stad stelt vast dat het huidige model niet langer volstaat om op een kwaliteitsvolle manier aan de groeiende vraag tegemoet te komen. De nood aan gespecialiseerde en geïntegreerde thuiszorg is te groot geworden om door de stad alleen opgevangen te worden. We merken dat andere organisaties in de regio meer diensten kunnen aanbieden en sneller mensen kunnen helpen. Door een onderdeel van de thuiszorg uit te besteden, namelijk poetshulp, kunnen we ons als stad focussen op kwalitatieve thuiszorg voor de meest kwetsbare groepen. We denken met de overname ongeveer 470 000 euro per jaar te kunnen besparen.  

Wat betekent dit voor de kwaliteit van de dienstverlening? 
We willen zeker zijn dat de kwaliteit goed blijft. We maken duidelijke afspraken over hoe we de zorg en ondersteuning blijven opvolgen. 

Andere thuiszorgdiensten, zoals gezinszorg en aanvullende thuiszorg, blijven volledig in handen van de stad. Dit gaat om diensten voor kwetsbare groepen die een voorafgaand sociaal onderzoek vereisen en dus meer maatwerk vragen. 

Wat verandert er voor de medewerkers en gebruikers? 
Vandaag zijn 38 poetshulpen actief binnen de dienstenchequewerking. Alle medewerkers gaan mee naar het nieuwe bedrijf. Ze verliezen hun job dus niet. We vinden het belangrijk dat zij hun werk kunnen blijven doen in een fijne en veilige omgeving. 

Voor de gebruikers verandert er ook weinig: ze kunnen nog steeds beroep doen op poetshulp met dienstencheques. We blijven als stad betrokken en volgen samen met de partner op of alles goed verloopt. Zo kunnen we meer mensen helpen, sneller en met goede kwaliteit. 

Stad Dendermonde kiest voor duurzame kinderopvang 

De stad Dendermonde heeft beslist om de werking van kinderdagverblijf De Kleine Kroon over te dragen aan een gespecialiseerde partner die minstens even kwalitatief werk zal leveren. Wij voorzien dat de huidige medewerkers mee overstappen. 

Waarom doen we dit? 
De vraag naar kinderopvang in Dendermonde groeit sterk. Vandaag zijn er meer dan 550 opvangplaatsen voor kinderen van 0 tot 3 jaar. Minder dan de helft van de kinderen (43,3%) vindt een plekje, wat veel te weinig is als Vlaanderen streeft naar een dekkingsgraad van 80%. 

Tegelijk is het voor de stad steeds moeilijker om de opvang zelf te blijven organiseren. De werking van De Kleine Kroon kost jaarlijks 500 000 euro extra, wat overeenkomt met een jaarlijkse opleg van ruim 4 000 euro per kindplaats. Als lokaal bestuur hebben we niet de schaal of middelen om deze uitdaging alleen aan te pakken. Daarom kiezen we ervoor om samen te werken met een ervaren kinderopvangorganisatie. Zo willen we het aanbod uitbreiden, op een manier die ook financieel haalbaar blijft. 

Wat zijn de gevolgen voor de medewerkers? 
Kinderopvang De Kleine Kroon blijft bestaan en blijft een vertrouwde plek voor kinderen en ouders. Ook de 45 medewerkers blijven aan boord. De nieuwe partner zal het team overnemen. We willen een warme en zorgvuldige overdracht garanderen, waarbij zorg en welzijn voor de medewerkers en de kinderen centraal staan. De kwaliteit blijft zoals altijd centraal staan. De nieuwe organisatie heeft de ervaring en slagkracht om de opvang minstens even goed te organiseren, maar op een efficiëntere manier. 

Wat blijft de rol van de stad? 
We blijven als stad actief in de kinderopvang, onder andere via ons netwerk van onthaalouders. Meer dan de helft van de opvangplaatsen in Dendermonde wordt vandaag al op die manier georganiseerd. Daarnaast blijven we onze regierol opnemen en willen we deze nog versterken: we ondersteunen nieuwe initiatieven en zorgen dat opvang toegankelijk blijft voor iedereen, ook voor kwetsbare gezinnen. 

Schoonmaak slimmer georganiseerd via overname

Stad Dendermonde gaat de schoonmaak van administratieve gebouwen, scholen, buitenschoolse opvang, KASK en SAMWD laten overnemen door een externe partner die minstens even kwalitatief werk levert. Met deze keuze wil de stad de continuïteit van de dienstverlening garanderen, inspelen op structurele uitdagingen en tegelijk maatschappelijke meerwaarde creëren via samenwerking met de sociale economie. 

Waarom doen we dit? 
Vandaag doen onze eigen medewerkers (43 medewerkers) het schoonmaakwerk in de gebouwen van de stad. Toch wordt het steeds moeilijker om vacatures in te vullen. Bovendien ligt de loonkost van eigen medewerkers veel hoger in vergelijking met een partner binnen de sociale economie, waardoor we jaarlijks ongeveer 350 000 euro kunnen besparen. Externe partners kunnen efficiënter werken dankzij hun schaalgrootte.

Wat zijn de gevolgen voor de medewerkers? 
De mensen die nu schoonmaken voor de stad, gaan mee naar het nieuwe bedrijf. Ze verliezen hun job dus niet. We willen een warme en zorgvuldige overdracht garanderen, waarbij zorg en welzijn voor de medewerkers centraal staan.

Wie gaat de werking overnemen? 
De stad kiest bewust voor een overheidsopdracht met aandacht voor sociale economie. Zo creëren we ook extra kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, in lijn met onze visie op een warm, duurzaam en ondernemend Dendermonde. 

Werken we al zo op andere plaatsen? 
Ja, nu werken we op sommige locaties al met externe poetsbedrijven. Bijvoorbeeld bij de brandweer, op de begraafplaatsen en in buurtcentra. Aangezien dat goed werkt, nemen we die locaties ook mee in het nieuwe plan. 

Een zorgzame begeleiding met zekerheid voor onze medewerkers

De beslissing om deze diensten in de toekomst toe te vertrouwen aan gespecialiseerde partners, gaat ook gepaard met enkele garanties die we onze medewerkers willen bieden:

• We kiezen niet voor naakte ontslagen.
• Alle medewerkers gaan mee naar de nieuwe overnamepartner.
• Het welzijn en de jobzekerheid van onze medewerkers blijven een prioriteit.
• De arbeidsvoorwaarden zoals deze vandaag zijn, blijven minstens gedurende 1 jaar na overname dezelfde.
• We zullen sterk onderhandelen voor goede voorwaarden, met speciale aandacht voor individuele behoeften, professionele groei, begeleiding en communicatie.

We beseffen dat de overname voor heel wat medewerkers een ingrijpende verandering betekent.

We begrijpen dat dit vragen en bezorgdheden met zich meebrengt. Daarom zetten we sterk in op zorgvuldige, persoonlijke begeleiding en een respectvolle aanpak tijdens dit hele proces. Elke betrokken medewerker krijgt in de komende weken de kans om een individueel gesprek te voeren met HR. In die gesprekken luisteren we naar persoonlijke vragen, geven we duidelijke informatie en zoeken we samen naar de best mogelijke ondersteuning. Daarnaast voorzien we regelmatige contactmomenten en zitdagen, zodat medewerkers ook tussentijds terechtkunnen met hun vragen of bezorgdheden. We vinden het belangrijk dat elke medewerker zich gehoord en gesteund voelt in deze overgang.

De overname gebeurt in nauw overleg met alle betrokkenen. We maken duidelijke afspraken, volgen deze zorgvuldig op en koppelen regelmatig terug. Ook blijven we constructief in dialoog met de vakbondsorganisaties, om samen te zoeken naar oplossingen die werkbaar zijn voor iedereen.

“Vanuit een financiële noodzaak hebben we een kerntakendebat gevoerd. Telkens met hetzelfde doel voor ogen: een goede dienstverlening voor onze burgers op een manier die zowel sociaal als financieel verantwoord is én met grote zorg voor onze medewerkers.”